Lokalna platforma na rzecz Zapobiegania Powstawaniu Odpadów (ZPO)
Pod pojęciem zapobiegania powstawania odpadów rozumie się:
– zapobieganie ilościowe, czyli ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów,
– zapobieganie jakościowe, czyli ograniczenie w powstających odpadach zawartości substancji niebezpiecznych, mogących utrudnić ich odzysk lub unieszkodliwienie.
W obecnych czasach produkty sprzedawane są w opakowaniach, które po zużyciu produktu stają się odpadem. Głównym celem w gospodarce odpadami jest zapobieganie powstawaniu i zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów. Odpady, które każdy z nas wyrzuca każdego dnia, trafiają na wciąż powiększające się składowiska odpadów. Pamiętajmy, że kosztami ich utrzymania jesteśmy przecież obciążani my wszyscy.
WEDŁUG STATYSTYK GUS, PRZECIĘTNY POLAK „PRODUKUJE” PONAD 350 KG ODPADÓW ROCZNIE!
Każdy z nas, mieszkańców, może w swoim domu podjąć działania sprzyjające ograniczeniu powstawania odpadów - dzięki czemu nasze otoczenie będzie bardziej ekologiczne, a my zaoszczędzimy na opłatach.
Kilka prostych zasad jak zmniejszyć ilość odpadów:
- Kupuj odpowiedzialnie - Najlepszym sposobem na poradzenie sobie z górą śmieci jest ograniczenie ich ilości, nie kupujmy produktów na zapas. Kupując tylko to, co nam potrzebne, możemy nie tylko ograniczyć ilość śmieci, ale również zużycie energii, surowców i wody potrzebnych podczas produkcji. Ruszając na zakupy, pamiętajmy, że każdy nasz zakup ma wpływ na stan środowiska naturalnego,
- Weź torbę z domu – Pamiętajmy, żeby na wyprawę do sklepu iść z własną torbą wielokrotnego użytku. Im rzadziej korzystać będziemy z plastikowych toreb dostępnych w każdym markecie, tym mniej śmieci wyląduje w koszu. Torba wielokrotnego użytku jest pojemna, wytrzymała i będzie służyć całe lata,
- Wybieraj produkty z długim terminem przydatności do spożycia,
- Unikaj jednorazowych produktów np. plastikowych sztućców na grilla, papierowych talerzyków czy plastikowych kubeczków. Zamiast zwykłych, jednorazowych baterii stosuj akumulatorki, które można wielokrotnie ładować. Zamiast papierowych ręczników, możemy korzystać z materiałowej ściereczki,
- Wybierz szklaną butelkę zwrotną zamiast butelki plastikowej – jeżeli to możliwe przygotowuj napoje w domu na bazie wody wodociągowej,
- Zastanów się przed dokonaniem większego zakupu: Kupując sprzęt RTV/AGD, warto zwrócić uwagę na jego klasę energetyczną i trwałość. Co zrobić z meblami, które są już wytarte i nie pasują do wnętrza świeżo wyremontowanego mieszkania? Zastanów się, czy zamiast kupować nową kanapę czy fotel, nie lepiej je odświeżyć, np. poprzez wymianę obić,
- Jeśli masz przydomowy ogródek, kompostuj odpady spożywcze - odpady te stanowią około 30% wytwarzanych przez nas odpadów, które służą do nawożenia ogrodu. Obecna technologia pozwala przechowywać kompost w sposób bezpieczny i nieuciążliwy,
- Do pakowania drugiego śniadania wykorzystuj pojemniki wielokrotnego użytku,
- Daj drugie życie czasopismom, przekaż komuś, kto chętnie je przeczyta,
- Jeżeli to możliwe ogranicz ilość zużywanego papieru - wysyłaj korespondencję pocztą elektroniczną zamiast tradycyjnych listów, zrezygnuj z papierowych faktur i rachunków za media i usługi, jeżeli musisz coś wydrukować, to drukuj dwustronnie,
- jeżeli możesz wymień źródło ciepła na paliwo stałe, na ogrzewanie sieciowe lub gazowe - W ten sposób wyeliminujesz zarówno odpady będące popiołem, jak również ograniczysz emisję substancji szkodliwych.
Czy wiesz, że:
- Każda szklana butelka ponownie wprowadzona do obiegu pozwała zaoszczędzić energię potrzebną do świecenia 100-watowej żarówki przez 4 godziny,
- Każdy z nas wyrzuca w ciągu roku około 56 opakowań szklanych nadających się w pełni do ponownego wykorzystania,
- Produkty ze szkła w 100% nadają się do ponownego przerobu (recyklingu),
- Wyprodukowanie 1 tony papieru wymaga ścięcia 17 drzew,
- Rzucona w lesie butelka plastikowa rozłoży się w ziemi po 500 latach, guma do żucia po 5 latach, a niedopałki papierosów po 2 latach,
- Butelki, torebki śniadaniowe bądź torby na zakupy stanowią ok. 7% masy wszystkich śmieci, zajmują dużo miejsca, jest to niemal 30% wszystkich odpadów,
- Energia odzyskana z przetworzenia jednej torby plastikowej pozwala np. przez 10 minut oświetlać pokój 60-watową żarówką,
- Stal i aluminium pochodząca z recyklingu opakowań metalowych może krążyć (być przetwarzana) w nieskończoność – bez utarty jakości surowca.
Ciekawostki:
- Z 35 plastikowych butelek można wyprodukować bluzę z polaru. Dzięki recyklingowi oszczędzasz surowce i energię,
- W Polsce rocznie marnuje się blisko 9 mln ton żywności. Kupuj tylko tyle jedzenia, ile na pewno zjesz,
- Polska wydaje 16 mln złotych rocznie na oczyszczanie lasów ze śmieci. Nie wywoź śmieci do lasu!
- Styropianowa tacka rozkłada się 500 lat. Jeśli kupujesz obiad na wynos, weź ze sobą opakowanie wielorazowego użytku.
- Jedna bateria z zegarka elektronicznego może zatruć aż 400 litrów wody. Nie wyrzucaj baterii do kosza. Oddawaj je w punkcie zbiórki albo wrzucaj do specjalnego pojemnika w sklepie.
- Foliowa torba rozkłada się ok. 300 lat. Na zakupy zawsze zabieraj własną torbę wielokrotnego użytku,
- W ciągu roku wyrzucasz ok. 66 plastikowych butelek PET,
- Karton po mleku ma wartość energetyczną, która pozwala zasilać żarówkę o mocy 40 Watt przez 1.5 godziny.
Przetwarzanie odpadów!!!
Segregując odpady dajesz im szansę na drugie życie. Ponadto zmniejszasz zanieczyszczenie środowiska poprzez zmniejszenie ilości odpadów deponowanych na składowiskach. Dzięki recyklingowi osiągamy niższe koszty produkcji nawet o 60%, ograniczamy zanieczyszczenie powietrza, gleby, wody, emisję gazów cieplarnianych, produkcję odpadów przemysłowych. Użycie surowców wtórnych przekłada się w procesie produkcyjnym na obniżenie zużycia energii w porównaniu do procesu opartego na surowcach pierwotnych o: 95% w przypadku aluminium, 85% przy wykorzystaniu miedzi, 80% przy tworzywach sztucznych, 74% przy stali, 65% przy papierze i 30% w przypadku szkła!
- Zgniataj puszki i butelki przed wyrzuceniem - Zgnieciona butelka zajmuje 80% miejsca mniej. Dzięki temu rzadziej możesz wynosić odpady ze swojego domu, a firmy odbierające nie muszą wozić powietrza,
- Odkręcenie ma znaczenie – Wyrzucaj szkło i kartony po soku i mleku bez kapsli i nakrętek. Po odkręceniu posegreguj je do odpowiednich pojemników,
- Rozkładaj kartony przed wrzuceniem do pojemnika - W ten sposób będą zajmowały mniej miejsca (nawet o 70%) i rzadziej będziesz musiał je wynosić,
- Rozróżnienie ma znaczenie – Nie wrzucaj do pojemników do segregacji pobitych luster, szyb, szklanek. Jest to inny rodzaj szkła. Zanieczyszczenie odpadów szklanych (słoików, butelek) poprzez np. fragmenty szyb czy luster może spowodować niemożność przetworzenia tego surowca! Szkło opakowaniowe to nie to samo co szkło gospodarcze,
- Nie wrzucaj do pojemników do segregacji odpadów bardzo zabrudzonych, np. papieru po maśle, chusteczek higienicznych, ręczników papierowych. Nie segregujemy także odpadów zabrudzonych klejami oraz zatłuszczonych,
- Sprawdź zasady segregowania panujące w Twojej gminie i zapamiętaj, co należy wyrzucać do konkretnego pojemnika. Pamiętaj o oddawaniu do PSZOK (Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) zużytego sprzętu elektronicznego, baterii, akumulatorów, gruzu, odpadów niebezpiecznych (opakowań po olejach silnikowych, puszek po farbach, świetlówek energooszczędnych, odpadów wielkogabarytowych). Przeterminowane leki oddawaj do aptek. Nigdy nie wyrzucaj ich razem z innymi odpadami.
KOMPOSTOWANIE to jedna z najlepiej sprawdzonych METOD POWTÓRNEGO WYKORZYSTANIA ODPADÓW
Kompostowanie pozwala zmniejszyć o 30-50% ilość odpadów wywożonych na wysypiska. W przydomowym kompostowniku można przetworzyć nawet 300 kg odpadów w ciągu roku. Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dopuszcza prowadzenie przydomowego kompostownika.
Pamiętajmy, że prawidłowo przygotowany kompost jest przyjemny w dotyku, a zapachem przypomina ściółkę leśną. Uzyskanie odpowiedniego efektu ułatwi stosowanie dziesięciu podstawowych zasad kompostowania:
- kompostownik powinien być dostosowany wielkością do potrzeb gospodarstwa domowego;
- pojemnik należy umieścić bezpośrednio na naturalnym podłożu, aby umożliwić dostęp do odpadów mikroorganizmom żyjącym w glebie i przyspieszającym naturalne procesy rozkładu materii. Taki pojemnik można zbudować z kamieni, cegieł, drewna lub wykorzystać plastikowe pojemniki z polietylenu o wysokiej gęstości, dzięki którym kompostownik jest mrozoodporny;
- jeśli to możliwe, kompostownik powinien stać w zacienionej część ogrodu;
- nie wszystkie odpady organiczne nadają się na kompost, trzeba je więc segregować;
- im bardziej rozdrobnione odpady, tym szybciej ulegają rozkładowi;
- ważne jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności pryzmy kompostowej. Jeśli jest zbyt mokra i zaczyna wydzielać nieprzyjemny zapach, należy do niej dodać odpady wchłaniające wodę, np. tekturowe wytłoczki po jajkach albo papier gazetowy zgnieciony w kulki;
- w celu przyspieszenia procesu rozkładu można przesypywać kolejne warstwy odpadów zwykłą ziemią ogrodową;
- dodana do kompostownika szczepionka bakteryjna, dostępna w sklepach ogrodniczych, zabezpieczy kompost przed nieprzyjemnym zapachem i dodatkowo przyspieszy proces rozkładu;
- raz na dwa tygodnie należy wymieszać zawartość kompostownika, żeby umożliwić dopływ powietrza do wszystkich warstw. Proces rozkładu z udziałem tlenu, w przeciwieństwie do beztlenowego gnicia, przebiega bez wydzielania nieprzyjemnego zapachu;
- po dodaniu kolejnej porcji odpadów dobrze jest przykryć kompostownik (np. matą słomianą lub workiem z juty), aby nie tracił wilgoci i ciepła.
Czas oczekiwania na efekty to około 5-6 miesięcy. Jeśli kompostownik zostanie założony na wiosnę, to jesienią pierwsza porcja kompostu powinna być gotowa!
Wpisany przez: Mariusz Gralak
